Gipoksiýanyň hökümi we klassifikasiýasy
Näme üçin gipoksiýa bar?
Kislorod durmuşy dowam etdirýän esasy madda. Dokumalar ýeterlik kislorod almasa ýa-da kislorody ulanmakda kynçylyk çekip, bedeniň alyş-çalyş funksiýalarynda adaty bolmadyk üýtgeşmelere sebäp bolanda, bu ýagdaýa gipoksiýa diýilýär.
Gipoksiýa baha bermek üçin esaslar
Gipoksiýa derejesi we alamatlar
Gipoksiýanyň klassifikasiýasy
Gipoksiýanyň klassifikasiýasy | kislorodyň arterial bölekleýin basyşy | arterial kislorod bilen doýmak | Arteriovenoz kislorod tapawudy | Köplenç sebäpler |
gipotoniki gipoksiýa | ↓ | ↓ | ↓ we N. | Dem alýan gazda kislorodyň az konsentrasiýasy, daşarky dem alşyň işlemezligi, wena damarlarynyň arteriýalara we ş.m. Köplenç dowamly obstruktiw öýken keselinde we Fallotyň tetralogiýasy ýaly dogabitdi ýürek kesellerinde bolýar. |
gan gipoksiýasy | N | N | ↓ | Ganazlyk, kömürturşy gazyndan zäherlenmek we metemoglobinemiýa ýaly gemoglobiniň mukdary ýa-da üýtgedilen häsiýetleri. |
gan aýlanyş gipoksiýasy | N | N | ↑ | Dokumanyň gan aýlanyşynyň peselmegi we ýürek ýetmezçiliginde köp duş gelýän kislorod üpjünçiliginiň peselmegi sebäpli ýüze çykýar, şok we ş.m. |
guramaçylyk gipoksiýasy | N | N | ↑ ýa-da ↓ | Sianidiň zäherlenmegi ýaly dokuma öýjükleri tarapyndan kislorodyň adatdan daşary ulanylmagy sebäpli ýüze çykýar. |
Kislorod dem alyş bejergisi we maksady
Adaty şertlerde sagdyn adamlar howadan tebigy dem alýarlar we metabolik zerurlyklary üpjün etmek üçin içindäki kislorody ulanýarlar. Kesel ýa-da käbir adaty bolmadyk ýagdaýlar bedende gipoksiýa sebäp bolanda, näsagy kislorod bilen üpjün etmek, arterial kislorod bölekleýin basyşyny (PaO2) we kislorod bilen doýmak (SaO2) ýokarlandyrmak, gipoksiýany gowulaşdyrmak, metabolizmi ösdürmek we ömri saklamak üçin käbir enjamlar ulanylmalydyr. Iş.
Kislorod dem almagyň peýdalary
- Angina pektorisini aýyryň we miokard infarktynyň öňüni alyň
- Koronar ýürek kesellerinden duýdansyz ölümiň öňüni alyň
- Demgysma üçin gowy bejergi
- Amfizemany, öýken ýürek kesellerini we dowamly bronhitleri netijeli bejerýär
- Kislorod dem alyşynyň süýji keseline kömekçi bejeriş täsiri bar: häzirki gözlegler süýji keseliniň bedeniň kislorod ýetmezçiligi bilen baglanyşyklydygyny görkezýär. Süýji keseli bilen kesellänler kapilýar basyşyny ep-esli peseldýärler we dokuma öýjükleri kislorody doly alyp bilmeýärler, bu öýjükleriň işiniň we glýukoza çalşygynyň bozulmagyna sebäp bolýar. Şonuň üçin süýji keseli üçin kislorod bejergisiniň durmuşa geçirilmegi lukmançylyk jemgyýetiniň ünsüni özüne çekdi.
- Kislorod dem alyşy sagdyn adamlarda saglygy goraýyş roluny oýnap biler: howanyň hapalanmagy, kondisioneriň umumy ulanylmagy, kislorodyň yzygiderli dem almagy dem alyş ulgamyny arassalap, içerki organlaryň işleýşini gowulaşdyryp, bedeniň hemme taraplaýyn immunitetini ýokarlandyryp we dürli keselleriň öňüni alyp biler.
Kislorod bejergisiniň klassifikasiýalary haýsylar?
- Concentokary konsentrasiýa kislorod üpjünçiligi (5-8L / min): Dem alyş we ýürek tutgaýlary, ýiti dem alyş sindromy, ýiti zäherlenmeler (kömürturşy gazyndan zäherlenmek ýa-da gazdan zäherlenmek) ýaly ýiti dem alyş ýetmezçiligi üçin ulanylýar. halas etmek üçin ýokary konsentrasiýa ýa-da arassa kislorod her sekuntda ulanylmaly, ýöne uzak möhletli ulanmak üçin amatly däl. kisloroddan zäherlenmeginiň ýa-da beýleki kynçylyklaryň öňüni almak üçin.
- Orta konsentrasiýa kislorod üpjünçiligi (3-4L / min): Dem alýan kislorodyň konsentrasiýasynda berk çäklendirmeleri bolmadyk ganazlyk, ýürek ýetmezçiligi, şok we ş.m. hassalar üçin amatlydyr.
- Pes konsentrasiýaly kislorod üpjünçiligi (1-2L / min): Adatça dowamly bronhit, amfizema, öýken ýürek keseli we ş.m. ulanylýar, bu dowamly obstruktiw öýken keseli hem diýilýär. Gan kislorodyň bölekleýin basyşy karotid sinusyň dem alyş merkezine refleks gyjyndyrmasyny gowşadyp biler, şeýlelik bilen howa çalşygyny azaldyp, kömürturşy gazynyň saklanmagyny agyrlaşdyryp biler. mümkin. Şonuň üçin kislorod seresaplylyk bilen ulanylmaly we pes konsentrasiýaly üznüksiz kislorod dem alyşy köplenç ulanylýar.
Kislorodyň konsentrasiýasy we kislorod akymy
Kislorodyň konsentrasiýasy: Howadaky kislorodyň paýy. Adaty atmosfera howasyndaky kislorodyň konsentrasiýasy 20,93%
- Pes konsentrasiýaly kislorod <35%
- Orta konsentrasiýa kislorod 35% -60%
- Concentokary konsentrasiýa kislorod> 60%
Kislorod akymy: hassalar üçin sazlanan kislorod akymyna, L / min.
Kislorod konsentrasiýasy kislorod akymynyň öwrülişi
- Burun kanulasy, burun dykylmagy: Kislorodyň konsentrasiýasy (%) = 21 + 4X kislorod akymy (L / min)
- Maska kislorod üpjünçiligi (açyk we ýapyk): akym tizligi 6 L / min-dan ýokary bolmaly
- Pleönekeý respirator: kislorod akymynyň tizligi 6 L / min, dem alýan kislorod konsentrasiýasy takmynan 46% -60%
- Wentilator: Kislorodyň konsentrasiýasy = 80X kislorod akymy (L / min) / howa çalşygynyň göwrümi + 20
Kislorod bejergisiniň klassifikasiýasy - Kislorod üpjün ediş usulyna görä
Kislorod ulanylanda üns bermeli zatlar
- Kislorody howpsuz ulanmak: “Dört öňüni alyş” netijeli durmuşa geçiriň: ýer titremesiniň öňüni almak, ýangynyň öňüni almak, ýylylygyň öňüni almak we nebitiň öňüni almak. Peçden azyndan 5 metr we gyzdyryjydan 1 metr uzaklykda. Kislorody ulanyp bolmaýar. Haçan-da basyş ölçegindäki görkeziji 5kg / cm2 bolsa, ony gaýtadan ulanyp bolmaz.
- Kislorodyň işleýiş proseduralaryna berk boýun egiň: Kislorod ulananyňyzda ilki bilen ulanmaly. Saklanyňyzda ilki kateterini çykaryň we kislorody öçüriň. Orta ýolda akym tizligini üýtgedeniňizde, ilki bilen kislorod bilen burun kateterini aýyrmaly, birikmezden ozal akym tizligini sazlamaly.
- Kislorod ulanmagyň täsirine syn ediň: sianoz ýeňilleşýär, ýürek urşy öňküsinden haýal, demne rahatlanýar, akyl ýagdaýy gowulaşýar we gan gazynyň derňewiniň dürli görkezijilerindäki tendensiýalar we ş.m.
- Burun kanulasyny we nemlendiriji ergini her gün üýtgediň (1 / 3-1 / 2 distillendirilen ýa-da sterilizasiýa edilen suwdan doly)
- Gyssagly ulanylyşyna göz ýetiriň: ulanylmadyk ýa-da boş kislorod silindrleri degişlilikde “doly” ýa-da “boş” belgiler bilen asylmalydyr.
Kislorod dem alşynyň esasy çäreleri
- Kislorod bejergisiniň täsirini ýakyndan synlaň: Disne ýaly alamatlar azalsa ýa-da ýeňilleşdirilse, ýürek urmagy adaty ýa-da adaty bolsa, kislorod bejergisiniň netijelidigini görkezýär. Otherwiseogsam, sebäbini tapmaly we wagtynda çözmeli.
- Concentokary konsentrasiýaly kislorod üpjünçiligi gaty uzak üpjün edilmeli däldir. Kislorodyň konsentrasiýasy> 60% bolsa we 24 sagatdan gowrak dowam etse, kisloroddan zäherlenmeler bolup biler diýip hasaplanýar.
- Dowamly obstruktiw öýken keseliniň ýiti güýçlenmegi bilen kesellänler üçin adatça gözegçilik edilýän (ýagny pes konsentrasiýaly) kislorod dem alyşy berilmelidir.
- Heatingyladyşa we çyglylyga üns beriň: 37 ° C temperaturany we dem alyş ýollarynda 95% -den 100% çyglylygy saklamak, mukoz ulgamynyň kadaly arassalanmagy üçin zerur şertdir.
- Hapalanmagyň we kanallaryň petiklenmeginiň öňüni alyň: Keselleriň ýokaşmagynyň öňüni almak üçin zatlary yzygiderli üýtgetmeli, arassalamaly we dezinfeksiýa etmeli. Kateterler we burun böwetleri, sekresiýalar bilen petiklenendigini ýa-da täsirli we ygtybarly kislorod bejergisini üpjün etmek üçin wagtynda çalşylmalydygyny barlamaly.
Kislorod dem alşynyň umumy kynçylyklarynyň öňüni almak we bejermek ülňüleri
Çylşyrymly 1: Gury dem alyş sekresiýalary
Öňüni almak we bejermek: Kislorod üpjün ediş enjamyndan çykýan kislorod gury. Dem alandan soň, dem alyş mukozasyny guradyp, sekresiýalary gury we çykarmak kyn edip biler. Arassalanan çüýşe çygly çüýşe goşulmaly we kislorody nemlendirmek üçin sterilizasiýa edilen suw goşulmaly.
2-nji çylşyrymlylyk: Dem alyş çökgünligi
Öňüni almak we bejermek: Gipoksemiýa wagtynda PaO2-iň peselmegi periferiýa himoreptorlary höweslendirip, dem alyş merkezini refleksli tolgundyryp we öýkeniň howa çalşygyny ýokarlandyryp biler. Näsag uzak wagtlap dem almagy dowam etdirmek üçin (öýken ýürek keseli we II görnüşli dem alyş ýetmezçiligi ýaly näsaglar ýaly) bu refleks tolgunmalaryna bil baglasa, kislorodyň ýokary konsentrasiýasy dem almak bu refleks mehanizmini ýok edip biler, öz-özünden dem almagyny saklap biler we hatda dem almagyň bes edilmegine sebäp bolup biler. . Şonuň üçin pes akymly, pes konsentrasiýaly gözegçilik edilýän kislorod bilen üpjün etmek we näsagyň PaO2-ni 60mmHg derejesinde saklamak üçin PaO2-de üýtgeşmelere gözegçilik etmek zerurdyr.
3-nji çylşyrymlylyk: Absorptiw atelektaz
Öňüni almak we bejermek: Näsag ýokary kislorod dem alandan soň, alweolalarda köp mukdarda azot çalşylýar. Bronh ýapylansoň, alweolalardaky kislorod aýlanylýan gan akmasy bilen çalt siňip biler, bu alveolalaryň çökmegine we atelektazyň döremegine sebäp bolup biler. Şonuň üçin dem alyş ýollarynyň öňüni almak möhümdir. Çäreler hassalary çuňňur dem almaga we üsgülewüge höweslendirmek, tüýkülik akymyny güýçlendirmek, bedeniň ýagdaýyny ýygy-ýygydan üýtgetmek we kislorodyň konsentrasiýasyny azaltmak (<60%) öz içine alýar. Howa geçirijilerdäki näsaglara oňyn ahyrky ekspirator basyşyny (PEEP) goşmak bilen öňüni alyp bolýar.
Çylşyrymly 4: Retrolental süýümli dokuma giperplaziýasy
Öňüni almak we bejermek: concentokary konsentrasiýaly kislorod ulanylandan soň, arterial kislorodyň bölekleýin basyşy (PaO2 140mmHg-den ýokary) täze doglan çagalarda (esasanam wagtyndan öň bäbeklerde) retrolental süýümli dokuma giperplaziýasynyň döremegine sebäp bolýan esasy töwekgelçilikdir. Şonuň üçin täze doglan çagalaryň kislorod konsentrasiýasy 40% -den aşakda, kislorodyň dem alyş wagtyna gözegçilik edilmelidir.
Çylşyrymly 5: Kisloroddan zäherlenmek
Kliniki görnüşler:
- Öýken kislorodyndan zäherlenmegiň alamatlary: retrosternal agyry, gury üsgülewük we dowamly demne, ýaşaýyş ukybynyň peselmegi
- Uly beýniniň kisloroddan zäherlenmeginiň alamatlary: görüş we eşidiş bozulmalary, ýürek bulanma, sarsgynlar, sinkop we beýleki newrologiki alamatlar. Agyr ýagdaýlarda koma we ölüm bolup biler.
- Okularyň kisloroddan zäherlenmeginiň görnüşleri: retinal atrofiýa. Irki bäbekler inkubatorda gaty uzak wagtlap kislorod alsa, retinada giň gan damarlarynyň okklýuziýasy, fibroblast infiltrasiýasy we körlige sebäp bolup bilýän retrolental süýüm köpelmegi bolar.
Iş wagty: Noýabr-21-2024